24 شهریور 1404
8 دقیقه مطالعه
خرید، فروش یا اجاره ملک یکی از مهم‌ترین تصمیمات مالی در زندگی هر فرد است. در این میان، مشاوران املاک نقش کلیدی در تسهیل این فرآیند ایفا می‌کنند. اما یکی از سوالات پرتکرار برای همه طرفین معامله، میزان حق کمیسیون املاک است. این مبلغ به عنوان دستمزد مشاور املاک برای خدماتی که ارائه می‌دهد، از هر دو طرف معامله (خریدار و فروشنده، یا موجر و مستاجر) دریافت می‌شود.
در استان مازندران که به دلیل جاذبه‌های طبیعی و گردشگری، بازار ملک بسیار پررونقی دارد، آگاهی از قوانین و تعرفه‌های رسمی کمیسیون اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. این تعرفه‌ها توسط اتحادیه صنف مشاوران املاک هر شهر تعیین و به صورت قانونی ابلاغ می‌شوند. هدف از این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و شفاف درباره حق کمیسیون املاک در مازندران، قوانین و نحوه محاسبه آن در سال‌های اخیر است.
حق کمیسیون املاک در مازندران، دستمزدی است که مشاور املاک پس از انجام موفقیت‌آمیز یک معامله (اعم از خرید، فروش، رهن یا اجاره) از هر دو طرف قرارداد دریافت می‌کند. این مبلغ نه تنها جبران‌کننده زحمات و زمان صرف‌شده توسط مشاور است، بلکه هزینه‌های مربوط به دفتر، کارمندان و مالیات را نیز پوشش می‌دهد.
مهم‌ترین نکته این است که نرخ این کمیسیون به صورت پله‌ای و بر اساس ارزش معامله تعیین می‌شود و با افزایش قیمت ملک، درصد کمیسیون کاهش می‌یابد. این نرخ‌ها توسط اتحادیه صنف مشاوران املاک هر شهر در مازندران مشخص شده و تمامی بنگاه‌ها موظف به رعایت آن هستند. هرگونه دریافت مبلغی خارج از این تعرفه، غیرقانونی بوده و طرفین می‌توانند به اتحادیه مربوطه شکایت کنند.
هر کدام از این موارد دارای فرمول‌های محاسباتی خاصی هستند که در ادامه به تفصیل به آن‌ها خواهیم پرداخت.
تعرفه‌های کمیسیون مشاور املاک در استان مازندران بر اساس قیمت ملک و نوع معامله به صورت زیر طبقه‌بندی می‌شود. این نرخ‌ها ممکن است در شهرهای مختلف استان مانند ساری، بابل، آمل، نوشهر، چالوس تفاوت‌های جزئی داشته باشند، اما ساختار کلی آن‌ها مشابه است.
برای معاملات خرید و فروش ملک که ارزش کل آن تا سقف یک میلیارد تومان باشد، نرخ کمیسیون از هر دو طرف معامله (خریدار و فروشنده) معادل ۱ درصد مبلغ کل معامله است.
برای مثال، اگر یک ملک به مبلغ ۷۰۰ میلیون تومان معامله شود، هر یک از طرفین باید ۱ درصد این مبلغ را به عنوان کمیسیون بپردازند.
برای معاملات با ارزش بالاتر از یک میلیارد تومان و تا سقف دو میلیارد تومان، نرخ کمیسیون به صورت پله‌ای محاسبه می‌شود. برای مازاد مبلغ یک میلیارد تومان، نرخ کمیسیون به ۰.۷ درصد کاهش می‌یابد.
برای مثال، اگر ملکی به مبلغ ۱.۵ میلیارد تومان معامله شود:
برای معاملات با ارزش بالاتر از دو میلیارد تومان، نرخ کمیسیون برای مبلغ مازاد بر دو میلیارد تومان به ۰.۵ درصد کاهش می‌یابد. این تعرفه‌ها برای تشویق معاملات بزرگتر و جلوگیری از دریافت مبالغ غیرمنطقی تعیین شده‌اند.
مثال: اگر ملکی به مبلغ ۳ میلیارد تومان معامله شود:
| ارزش معامله (تومان) | درصد کمیسیون هر طرف (بدون مالیات) |
| تا ۱ میلیارد | ۱% |
| مازاد بر ۱ میلیارد تا ۲ میلیارد | ۰.۷% |
| مازاد بر ۲ میلیارد | ۰.۵% |
در قراردادهای اجاره، نحوه محاسبه حق کمیسیون اجاره املاک متفاوت است. فرمول معمول، تبدیل مبلغ رهن به اجاره و سپس محاسبه کمیسیون بر اساس مجموع این دو است. نرخ تبدیل هر یک میلیون تومان رهن معادل ۳۰ هزار تومان اجاره ماهانه است.
پس از تبدیل، فرمول محاسبه کمیسیون به صورت زیر است:
یک چهارم مبلغ اجاره یک ماه از هر طرف معامله (موجر ومستأجر) دریافت می‌شود.
مثال: قرارداد اجاره‌ای با مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان رهن و ۴ میلیون تومان اجاره ماهانه.
بنابراین، هر یک از طرفین باید مبلغ ۱,۷۵۰,۰۰۰ تومان را به عنوان کمیسیون به علاوه مالیات بپردازند.
در قراردادهای رهن کامل که مبلغ اجاره ماهانه صفر است، نحوه محاسبه به این صورت است که مبلغ رهن به عنوان ارزش معامله در نظر گرفته شده و ۱ درصد مبلغ رهن از هر دو طرف دریافت می‌شود.
مثال: رهن کامل ملکی به مبلغ ۷۰۰ میلیون تومان.
در صورت توافق طرفین برای تمدید اجاره و بدون تغییر در شرایط قرارداد، مشاور املاک می‌تواند یک دهم (۱۰ درصد) مبلغ کمیسیون قرارداد اصلی را از هر طرف به عنوان حق‌الزحمه دریافت کند.
این مبلغ به عنوان هزینه تنظیم قرارداد جدید و ثبت آن در سامانه املاک و مستغلات در نظر گرفته می‌شود.
| نوع معامله | درصد کمیسیون هر طرف (بدون مالیات) |
| اجاره (ترکیبی) | یک چهارم اجاره یک ماهه (پس از تبدیل رهن) |
| رهن کامل | ۱% مبلغ رهن |
| تمدید اجاره | ۱۰% کمیسیون قرارداد اصلی |
پرداخت حق کمیسیون در مازندران، همانند سایر نقاط کشور، به صورت توافقی بین طرفین معامله و مشاور املاک انجام می‌شود. اما بر اساس قوانین اتحادیه، این مبلغ پس از امضای قرارداد نهایی (مبایعه‌نامه یا اجاره‌نامه) باید پرداخت شود.
کمیسیون باید پس از نهایی شدن قرارداد و امضای آن توسط طرفین پرداخت شود.
حتما از مشاور املاک خود رسید رسمی دریافت کنید. این رسید باید شامل مبلغ کمیسیون، مبلغ مالیات بر ارزش افزوده و جزئیات معامله باشد.
مسئولیت پرداخت کمیسیون به عهده هر دو طرف معامله است و هیچ یک نمی‌تواند از پرداخت سهم خود شانه خالی کند. در صورت فسخ قرارداد توسط یکی از طرفین، طرفی که باعث فسخ شده، موظف به پرداخت سهم هر دو نفر است.
برای درک بهتر نحوه محاسبه، می‌توانیم یک فرمول کلی ارائه دهیم:
توجه: به مبالغ کمیسیون محاسبه‌شده، ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده اضافه می‌شود که این مالیات نیز به صورت مساوی بین طرفین تقسیم می‌گردد. برای سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴، این نرخ مالیات به ۱۰ درصد افزایش یافته است.
تمامی مشاوران املاک دارای جواز کسب، موظف به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده (VAT) بر روی خدمات خود هستند. این مالیات به صورت جداگانه از مبلغ کمیسیون محاسبه شده و از طرفین دریافت می‌گردد.
نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴، ۱۰ درصد از کل مبلغ کمیسیون است.
مبلغ مالیات بر اساس جمع کل کمیسیون (سهم هر دو طرف) محاسبه می‌شود و به صورت مساوی بین خریدار و فروشنده یا موجر و مستأجر تقسیم می‌گردد.
برای مثال، اگر مبلغ کل کمیسیون برای یک معامله خرید و فروش ۱۵ میلیون تومان باشد:
آگاهی از قوانین و تعرفه‌های رسمی حق کمیسیون املاک در مازندران به شما کمک می‌کند تا با اطمینان خاطر بیشتری وارد فرآیندهای خرید، فروش، رهن و اجاره شوید. مشاوران املاک عضو اتحادیه موظف به رعایت این تعرفه‌ها هستند و هرگونه درخواست مبلغی خارج از این چارچوب قانونی، تخلف محسوب می‌شود.
همواره از مشاور املاکی که دارای پروانه کسب رسمی است، خدمات دریافت کنید و پس از پرداخت، رسید معتبر دریافت نمایید. این اقدامات نه تنها از حقوق شما محافظت می‌کند، بلکه به شفافیت و سلامت معاملات در بازار ملک کمک شایانی می‌کند. برای آگاهی از تعرفه‌های قانونی، با ما تماس بگیرید.
0
26
خانم غضنفری
06 شهریور 1404
